Młodzi ciekawi świata... – w życiu do czegoś dochodzą!
(Refleksje dla młodych i dorosłych po warsztatach filmowych u prof. Krzysztofa Zanussiego, Warszawa 19-23 czerwca 2016)
1. Młodzi, proszę was – nie przegrajcie życia! Zapraszam młodzież do siebie, spotykam się z młodymi, dyskutuję na różne tematy, aby im powiedzieć o najważniejszych sprawach w życiu. Większość ludzi już w młodości przegrywa życie, i to na własne życzenie...! Zawsze wygrywa mniejszość, a są to ludzie rozumni, ciekawi życia, wolni od różnych uzależnień, zdolni do samodzielnego myślenia, ludzie mądrych wyborów, zachowujący dystans do ogólnego nurtu życia. Już w młodym wieku ważne są samodzielne wybory, często wbrew modzie, ogólnym zwyczajom czy ukrytym manipulacjom nieuczciwych ludzi.
Życie to droga przez dżungle, czy przez pustynię, gdzie jest pełno różnych zagrożeń. W dżungli jeden nieopatrzny krok grozi katastrofom. Podobnie na pustyni kto odłączy się od karawany i chce iść własną drogą, ten zginie...! W całym życiu, a szczególnie w młodości, trzeba mieć mądrego i doświadczonego przewodnika, tj. ojca, matkę, nauczyciela, wychowawcę, starszego kolegę – człowieka z doświadczeniem i mądrością życia. Niemądrym, a nawet głupim wydaje się, że można iść przez życie samemu bez nauczyciela życia, bez przewodnika... – taka pokusa dosięga dziś wielu młodych. Nie powtarzaj takich głupich słów jak: wszystko mi wolno, lub do dziewcząt: jesteś tego warta. W programach telewizyjnych, kolorowych gazetach, internecie – kłamią młodych, że są wolni, wszystko im wolno, że mają doświadczyć wszystkiego, m.in. narkotyków miękkich. Proszę was, nie przegrajcie życia!
Każda zła przyjaźń, każda naiwna miłość, każde doświadczenie zmysłowe, każde zakochanie z byle kim i byle jak, każda grzeszna miłość... – to początek życiowej katastrofy. Podobnie, wygórowane ambicje ponad dary natury, ponad zdolności, to życiowe porażki. Zły wybór zawodu to w przyszłości sprawa godna pogardy. Tu nie ma „przebacz”, choć sam to wybrałeś i po latach trzeba przyznać, że sam sobie jesteś winien. Trzeba szukać zdolności w sobie, talentu, obserwować własne odruchy, trzeba pytać Boga i ludzi, co ja konkretnie mam robić w życiu? Należy zapamiętać, że sam talent odnaleziony w sobie w wieku młodzieńczym czy nawet już dziecięcym, jeśli nie jest połączony z pracą, z wysiłkiem i trudem ćwiczenia – nie da efektu ani sukcesu. Osobisty wysiłek, nauka i praca, po latach stają się wartościowe! Często ludzie mniej zdolni, ale bardzo pracowici osiągają wielkość, dochodzą do celu, osiągają sukces. Choć większość ludzi przez brak aktywności osobowej nie osiągają sukcesów. Przeciętni, nie będą ulepszać świata, będą tylko konsumować mądrość, wynalazki i owoce sukcesów innych. Na drodze do rozwoju nie jest ważne co inni o mnie pomyślą – za wyjątkiem nauczyciela – a egoizm, samolubność i nieśmiałość są często ukryte w tremie wobec ludzi.
Każda nauka, praca i zaangażowanie nie znosi połowiczności! Wielki Polak św. Jan Paweł II miał hasło: „Cały Twój”. Nie można tracić czasu na próżne słowa. Staraj się mówić jak najtreściwiej...! Pilnować czasu mówienia w stosunku do siebie i przypominać to drugim, jeśli o tym nie pamiętają. Wszelkie obrażanie się na uwagi innych, nie mają nic wspólnego z inteligencją.
W Europie główny nurt kultury jest ciągle chrześcijański, choć wielu dziś to świadomie ukrywa, pomija i nie dostrzega. To chrześcijaństwo oparte na mądrości krzyża i Ewangelii ciągle naucza, że życie nie jest łatwą drogą do sukcesu, że w życiu musi być wysiłek, praca, a nawet mądre przeżycie czasu przeciwności losu, cierpienia i wierności przyjętym zasadom. Bohaterowie chrześcijaństwa, czyli ludzie święci, najczęściej cierpieli, byli niezrozumiani, a nawet mordowani i nie ulegli zdradzie ideałów, które przeżyli w przekonaniu dla lepszej przyszłości, historii ludzkości i świata. Dlatego, jeśli dziś ktoś obiecuje łatwe życie młodym, życie bez wysiłku, bez pracy, bez trudów, albo celowo was oszukuje, albo chce pozyskać młodych dla swoich lewackich idei. W każdym rodzaju życia, jeśli ma ono prowadzić do sukcesu, nigdy łatwo nie będzie...!!! Jeżeli szukasz tylko przyjemności, łatwości życia, bez pracy i wysiłku – to jest w tym zasadniczy błąd w twoim myśleniu.
2. „Ślubuję ci miłość, wierność i uczciwość małżeńską, aż do końca życia!” – słowa przysięgi małżeńskiej. Często ukazuje się młodym fałszywy obraz miłości małżeńskiej i rodzinnej. Nie wolno zakochać się w „Ideałach”, bo każdy człowiek ma w sobie nieskończoną ilość wad. Trzeba to sobie uświadomić i nie oszukiwać się wzajemnie. Wysokie ideały miłości i wielkie oczekiwania sprawiają często rozczarowanie sposobem życia współmałżonka. Stąd często młodzi porzucają współmałżonka i szukają, może nie tyle idealnych osób, co spełnienia „Ideału” wspólnego życia. W małżeńskiej miłości w równej mierze ważny jest element cielesny i duchowy. W jednym i drugim jest proces rozwoju, myślenia o drugim i spełnienia wzajemnych oczekiwań. Pomimo różnych prób zastąpienia małżeństwa innymi związkami partnerskimi... prawdziwą przyszłość, ma dozgonny związek mężczyzny i kobiety i jest on dla dobra małżonków, dzieci i tradycji rodzinnych. Tu ważne jest poznanie przodków, bo dziedziczymy po nich charaktery, naukę i choroby. A dziś łatwiej zapobiegać niż leczyć dziedziczne skłonności do chorób. Czymś bardzo przykrym po wielu latach wspólnego życia w małżeństwie, są słowa męża czy żony: „zmarnowałaś mi życie”!
3. Małe gesty miłości. W życiu wspólnym wszystko zaczyna się od małych gestów dobroci, dobrych słów, pochwały, zauważenie zmęczenia, serdecznego spojrzenia, od drobiazgów, od słów najprostszych, jak dziękuję, przepraszam, życzę ci dobrego dnia. Do tych gestów trzeba ciągle powracać i nimi zaczynać od nowa. Warto zauważyć, że szczerze potrafi uśmiechnąć się tylko człowiek wolny od zła, zaś człowiek pełen pretensji, człowiek uprzedzony czy zastraszony, taki człowiek nigdy się nie uśmiechnie. Oznaką kultury i szlachetności jest patrzenie w oczy rozmówcy. Wolny człowiek patrzy w oczy, a niewolnik patrzy w ziemię. Przyjaciele przy witaniu i pożegnaniu patrzą sobie w oczy. Świat zabiega o ludzi z klasą, z kulturą i z samodzielnym myśleniem. Dobry mąż zawsze poda żonie palto, cham nigdy tego nie zrobi...! Nie mów, czym pani mogę pomóc, bo tym słowem poniżasz ją i uważasz, że jesteś mądrzejszy, ale powiedz, czym mogę pani służyć?! Nie bój się używać słowa „służyć”, korona z głowy ci nie spadnie. Prostak nie będzie mówił słowa służyć, bo jest dumny i pyszny.
Od tego, jakie czytasz gazety, jakie oglądasz filmy czy portale w internecie, z jakimi ludźmi przebywasz, zależy twoje myślenie. Jeżeli są to treści złe, niemoralne, ogłupiające, kolorowe brukowce, żenujące na instynktach ludzkich (tabloidy), pełne przemocy, seksu i pornografii... – to sam w sobie zabijasz wrażliwość ludzką. Niemądre dziewczyny nie umieją dobrać długości spódnicy czy bluzki w biodrach. Biedni ludzie zakładają sobie złote zęby, tatuaże, czy kolczyki do nosa, żeby zwrócić na siebie uwagę, by zrobić wrażenie, by inni patrzyli na nich – to naprawdę mali, głupi i naiwni ludzie.
Zapamiętajcie, tylko człowiek prawdziwie myślący, wolny i dociekliwy świata, dobrze przeżyje własne życie. Trzeba być ciekawym świata i to w rzeczach bardzo małych, konkretnych, mechanicznych i w rzeczach największych, czyli pytać, jak zbudowany jest kosmos. A zachwyt jest oznaką wolności ducha w człowieku, odnalezienia piękna, harmonii i mądrości stwórcy. Wszyscy mają oczy, a tylko niektórzy widzą rzeczy piękne, dobre i wielkie. Życie ludzkie rozłożone w czasie jest krótkie. Nie można marnować własnego czasu – to prawo odnosi się do wszystkich ludzi, do każdego zawodu i do spraw najważniejszych w życiu, tj. do budowania własnej Przyszłości!
Myślenie ludzi zależy od wielu czynników, od wykształcenia, kontaktów ludzkich, samodzielnego myślenia, ale też od zwykłych okoliczności, m.in. od tego czy dziś świeci słońce. Słońce pomaga ludziom w myśleniu, wpływa na dobre samopoczucie. Trzeba umieć sensownie żyć, czyli robić to, co jest moją Pasją! Wtedy robię to inaczej, z zapałem, sensownie, choćby ta praca nie dawała mi zabezpieczenia finansowego. Młodzież dziś resetuje informacje starszych i ciągle chcą sami urządzać życie według własnego myślenia – to zła pokusa!, bo historia uczy, wychowuje i strzeże od popełniania grzechów naszych przodków.
4. Nowe zawody. Dziś niesłychanie postępuje robotyzacja, robotyka, budowanie robotów, które zastąpią człowieka, aby praca ludzka była tania. Dziś szuka się na całym świecie taniej pracy, aby obniżyć koszty produkcji. Tania praca jest obecnie w Chinach i w Wietnamie. W przyszłości będzie mniej ludzkiej pracy, którą zastąpią roboty, nowoczesne maszyny, automaty. Gro ludzi będzie bezrobotnych, m.in. kierowcy tirów, automatyka zastąpi kierowców i ludzi wielu zawodów. Wielu pracowników zastąpi czytnik elektroniczny. Robot będzie m.in. w domu starców, dla obsługi staruszków, do rozmowy z nimi. W tym kierunku pójdzie rozwój świata, jeśli nie będzie kataklizmu. Pewna ilość prac zostanie do wykonania przez ludzi, których komputery nie zdołają zastąpić, takich jak lekarze, pracownicy na roli, pracownicy w organizacji, pracy w przemyśle czy życia społecznego.
5. Dobrobyt w Europie. Nigdy w historii Europy nie było takiego dobrobytu, jak jest obecnie. Wielkich osiągnięć na różnych płaszczyznach życia, nie możemy już sami udźwignąć, dlatego otwieramy się na inne kontynenty. Stąd wymiana międzynarodowa na różnych płaszczyznach, od żywności poczynając, przez przemysł, aż do turystyki. W Europie nie ma już głodu, nie ma niektórych chorób, ludzie żyją dłużej, nie ma granic między państwami. To ułatwia życie, naukę, pracę i szukanie miejsca zamieszkania.
Nie ma zagrożenia życia, a nad bezpieczeństwem czuwają służby międzynarodowe. Choć pełnego bezpieczeństwa nigdy być nie może. Młodzież w Europie ma jak nigdy dotąd dostęp do nauki na wszystkich uniwersytetach świata – oczywiście przy doskonale opanowanych językach. Każdy może wybrać miejsce zamieszkania dla siebie i rodziny. Jest poszanowanie odmienności, koloru skóry, kultury, religii czy poglądów politycznych. Boimy się tylko kataklizmów, terroryzmu, czy ataków hakerów internetowych.
6. Sama nauka, praca i życie wspólne bez zasad etycznych i moralnych nie mają przyszłości! Jestem człowiekiem wierzącym. Przewodnikiem na życie jest dla mnie Dekalog, czyli 10 Przykazań Bożych i mądrość ewangelicznej miłości. Uważam, że jest w nich mądrość, jak postępować, jak żyć, jak się uczyć i pracować, aby życie nie było klęską, aby życia nie przegrać i rozwinąć człowieczeństwo do maksymalnych, a nawet wiecznych wymiarów. Chrześcijaństwo jest gwarantem, że warto podjąć trud nauki, sumiennej pracy i niełatwego życia, bo zwycięstwo przyjdzie wcześniej czy później – wynika to z chrześcijańskiej nadziei na zwycięstwo we wszystkich dobrych sprawach. Zapamiętajcie, że trudne warunki nauki, wysiłek pracy, niełatwe czasy zostaną pokonane, jeśli ludzie mają w sobie chrześcijańską nadzieję. Takiej nadziei nie daje świat, sama nauka i wychowanie bez Boga. Filozofia chrześcijańska była i dziś pragnie być w Europie inspiracją do lepszej przyszłości. Do pełnej troski o osobę ludzką, do nowoczesnych pomysłów na życie, do ukazywania prawdziwych wartości niezbędnych dla pełnego rozwoju osoby ludzkiej i życia wspólnego. Wszelkie prawo, zasady, rozporządzenia w oderwaniu od osoby ludzkiej mogą być szkodliwe dla wspólnego życia. Wynika to z chrześcijańskiej piramidy wartości, w której na szczycie obok Boga jest człowieka, a ludzkie sprawy obok Boskich są najważniejsze. Człowiek odpowiada za własne dzieła, myślenie i wynalazki. Jako przykład to profesorowie, chemicy, którzy w czasie II wojny światowej wynaleźli wyjątkowy gaz dla zagłady i niszczenia wielu tysięcy ludzi. Podczas sądu w Norymberdze za ten wynalazek zostali oni uznani za winnych i skazani na karę.
Chrześcijanie nie uważają dóbr materialnych za najwyższe dobra, są one dla nich narzędziem dla rozwoju osoby ludzkiej i doskonalenia życia wspólnego. Obecność Kościoła w życiu publicznych Polski, Europy i świata jest dziś konieczna dla zabezpieczenia przyszłości życia ludzkiego i rozwoju życia wspólnego. Główny nurt kultury polskiej jest i pozostanie w chrześcijaństwie. Świat jako Kosmos jest Tajemnicą złożoną z małych ułamków tego, co wiemy o Bogu i o świecie. Religia to duchowe, ale i osobowe obcowanie człowieka z Tajemnicą Obecności Chrystusa w Kościele i świecie. Szacunek do Tajemnicy Boga i wielu tajemnic w człowieku, w nauce, w świecie... jest oznaką kultury i myślenia w osobie ludzkiej. Wiele tajemnic otacza nas we wszystkich...! Nauka, medycyna, polityka, miały wyjaśnić wszystkie tajemnice życia, a spowodowały, że tajemnic jest coraz więcej i nic nie wskazuje na to, by miały być rozwiązane.
Wolontariat dla osób obłożnie chorych, umierających. Tu Polska ma czwarte miejsce w świecie. To sukces ducha chrześcijańskiego w życiu społecznym. To daje ludziom mądrość życia, wzniesienie się ponad moje „małe problemy” i satysfakcję, choć nikt im za to nie płaci.
opracował ks. dr Józef Stec
Ps. Jeżeli przeczytałeś ten tekst to zasługujesz na pochwałę! Dałeś dowód, że jesteś ciekawy świata, życia i miłości. A teraz przekaż ten tekst rodzicom, kolegom i przyjaciołom. Napisz e-maila do księdza Steca (patrz nagłówek pisma), powiedz, że otrzymałeś ten tekst, podziel się twoimi refleksjami na temat tego tekstu i całego wyjazdu do profesora Zanussiego, przyślij zdjęcia i własne opracowanie innych spotkań w Wytwórni Filmowej i w innych miejscach. Zachęć znajomych, kolegów szkolnych, aby pojechali do profesora Zanussiego w przyszłym roku.